Katarzyna Kubiak-Wójcicka*, Martina Zeleňáková**, Pavol Purcz**, Dorota Simovova***
*Nicolaus Copernicus University in Toruń, Poland; **Technical University of Kosice, Slovakia; ***Slovak Hydrometeorological Institute, Slovakia
corresponding author’s e-mail:
Abstract
This study compares river discharge of two catchments in Central Europe. The catchments’ areas are similar while their geological structure differs significantly. The River Laborec (Slovakia) is an example of a mountain river, draining hardly permeable land. The River Gwda (Poland) is a lowland river, draining mainly sandy formations. The study used aver-age monthly flows in the period of 1980-2010 measured on water gauges Humenne and Izkovce on the river Laborec and water gauges Piła and Ptusza on the river Gwda.
The aim of the study is a review of hydrological drought course in two catchments that differ in their structure. The analysis was conducted on the basis of the SRI (Standardized Runoff Index), which was calculated in various time scales, i.e. 1, 3, 6, 9 and 12 months. It is a dimensionless index, which allows determination and comparison of dry and wet periods for rivers in various regions. The analysis of duration and intensity of the SRI in short time periods revealed that hydrological droughts on the river Gwda lasted longer and were less intense than in case of river Laborec. The duration of the wet periods (SRI > 1.0) was similar on both rivers, however the phenomenon intensity was higher on the mountain river. The analysis of longer accumulation periods revealed that on the river Gwda wet periods got longer, while hydrological drought periods were shortened. In case of the river Laborec, wet periods were slightly shortened, while drought periods have extended significantly.
Keywords
discharge, hydrological drought, Standardized Runoff Index (SRI), Poland, Slovakia
Wykorzystanie znormalizowanego wskaźnika odpływu do charakterystyki hydrologicznej wybranych rzek Polski i Słowacji
Streszczenie
W niniejszym opracowaniu porównano odpływ rzeczny w 2 zlewniach centralnej Europy o podobnej powierzchni zlewni i zróżnicowanej budowie geologicznej. Rzeka Laborec (Słowacja) jest przykładem rzeki górskiej, odwadniającej tereny trudno przepuszczalne, natomiast rzeka Gwda (Polska) reprezentuje zlewnie pojezierną, zbudowaną głównie z utworów piaszczystych. W opracowaniu wykorzystano średnie miesięczne wartości przepływów w okresie 1980-2010 na posterunkach wodowskazowych Humenne i Izkovce na rzece Laborec oraz Piła i Ptusza na rzece Gwdzie.
Celem niniejszego opracowania jest ocena przebiegu suszy hydrologicznej w dwóch zlewniach o zróżnicowanej budowie. Analizę przeprowadzono w oparciu o wskaźnik SRI (Standardized Runoff Index), który obliczono w różnych skalach czasowych tj. 1, 3, 6, 9 i 12 miesięcy. Jest to bezwymiarowy wskaźnik, który umożliwia wyznaczenie i porównanie okresów suchych i mokrych dla rzek z różnych regionów. Analiza czasu trwania i intensywności wskaźnika SRI w krótkich skalach czasowych wykazała, że susze hydrologiczne (SRI < -1.0) na rzece Gwdzie trwały dłużej i charakteryzowały się mniejszą intensywnością niż w przypadku rzeki Laborec. Czas trwania okresów wilgotnych (SRI > 1.0) był podobny w obu rzekach, jednak większą intensywność zjawiska notowano w rzece górskiej. Analiza dłuższych okresów kumulowania wykazała, że dla Gwdy okresy wilgotne uległy wydłużeniu, natomiast skróceniu uległy okresy suszy hydrologicznej. W przypadku rzeki Laborec okresy wilgotne uległy niewielkiemu skróceniu, natomiast okresy suszy zdecydowanie uległy wydłużeniu.
Słowa kluczowe
przepływ, susze hydrologiczne, Standaryzowany Wskaźnik Odpływu (SRI), Polska, Słowacja
Full text / Pełny tekst
PDF (English)
