Leszek Styszko, Diana Fijałkowska, Janusz Dąbrowski
Politechnika Koszalińska

Streszczenie
Celem pracy była ocena niektórych zmian w jakości gleby lekkiej w warstwie 0-90 cm, pod uprawą wierzby wiciowej (Salix viminalis) w 4-letnim cyklu, na skutek zastosowania nawożenia kompostem z osadów komunalnych i nawożenia mineralnego. Doświadczenie realizowano w latach 2006-2009 na polu doświadczalnym Politechniki Koszalińskiej w Kościernicy, gmina Polanów (16°24´N i 54°8´E). Doświadczenie założono na glebie lekkiej klasy IVb – V, kompleksu żytniego dobrego, o składzie granulometrycznym piasku gliniastego lekkiego do głębokości 100 cm oraz gliny lekkiej poniżej 100 cm.
Czynnikami doświadczenia były: nawożenie (I) – (a) obiekty bez nawożenia, (b) nawożone kompostem z osadów komunalnych (10 t·ha-1 s. m.), (c) nawożone kompostem z osadów komunalnych (10 t·ha-1 s. m.) i azotem mineralnym w ilości 90 kg N·ha-1 oraz (d) nawożone kompostem z osadów komunalnych (10 t·ha-1 s. m.) i azotem mineralnym w ilości 180 kg N·ha-1 oraz klony wierzby wiciowej (II) – 1047, 1054, 1023, 1013, 1052, 1047D, 1056, 1033 i 1018. Kompost charakteryzował się: pHKCl – 6,63, zawartość suchej masy – 68,42%, a zawartość w suchej masie wyniosła: materii organicznej – 39,06%, N – 1,75%, P – 1,60%, K – 0,112%, Ca – 3,426% i Mg – 0,325%. Kompost zastosowano wiosną 2006 roku, a nawóz azotowy wysiewano corocznie przed ruszeniem wegetacji wierzby w latach 2006-2009. Poletko miało powierzchnię 34,5 m2, na którym wysadzono 120 zrzezów (34782 sztuk·ha-1). Corocznie po zakończeniu wegetacji wierzby pobierano z każdego poletka próby gleby z trzech głębokości: 0-30 cm, 31-60 cm i 61-90 cm. Analiza gleby po zakończeniu wegetacji wierzby po pierwszym (2006 r.), po drugim (2007 r.), po trzecim (2008 r.) oraz po czwartym roku (2009) obejmowała ocenę na zawartość: suchej masy, próchnicy i węgla organicznego, azotu ogólnego, amonowego, azotanowego i mineralnego oraz odczynu gleby. Badania wykazały, w miarę upływu lat odstania pędów wierzby malała zawartość w glebie azotu ogólnego, azotanowego i mineralnego, a wzrastała zawartość azotu amonowego, węgla organicznego i próchnicy. Nawożenie wierzby kompostem z osadów komunalnych zwiększało zawartość w glebie próchnicy i węgla organicznego oraz podnosiło odczyn gleby, a nie wpływało na zawartość mineralnych form azotu. Stosowanie mineralnego nawożenia azotowego uprawy wierzby energetycznej podnosiło w glebie zawartość azotanów i azotu mineralnego, obniżało odczyn gleby, a nie wpływało na zawartość próchnicy, węgla organicznego, azotu ogólnego i amonowego.

Słowa kluczowe
gleba, wierzba, nawożenie, kompost, zawartość w glebie: próchnicy, C org., N ogólny, N amonowy, N azotanowy, N mineralny, odczyn gleby

The Effect of Fertilization with Compost from Municipal Sewage Sludge on the Quality of Light Soil under Cultivation of Coppice Willow during Four-year Cycle

Abstract
The aim of the study was to evaluate selected changes of the quality of light soil in a layer of 0-90 cm, under cultivation of willow coppice (Salix viminalis) in the 4-year cycle, due to fertilization with compost from municipal sewage sludge and mineral fertilizers. The experiment was carried out in 2006-2009 on the experimental field of Koszalin University of Technology in Kościernica, Polanów municipality (16°24'N and 54°8'E). The experiment was established on light soil of class IVb-V, of good rye complex, and granulometric composition of light loamy sand to a depth of 100 cm and light loam below 100 cm.
The experiment factors were: fertilization (I) – (a) objects without fertilization, (b) fertilized with compost from municipal sewage sludge (10 t·ha-1 d.m.), (c) fertilized with compost from municipal sewage sludge (10 t·ha-1 d.m.) and mineral nitrogen in the amount of 90 kg N·ha-1, and (d) fertilized with compost from municipal sewage sludge (10 t·ha-1 d.m.) and mineral nitrogen in the amount of 180 kg N·ha-1 and clones of willow (II) – 1047, 1054, 1023, 1013, 1052, 1047D, 1056, 1033 and 1018. Compost characterized by: pHKCl – 6.63, dry mass content – 68.42%, and content in dry mass was as follows: organic matter – 39.06%, N – 1.75%, P – 1.60%, K – 0.112%, Ca – 3,426% and Mg – 0.325%. Compost was applied in the spring of 2006, and nitrogen fertilizer was applied each year before start of vegetation of willow in the years 2006-2009. The field area was 34.5 m2, it was planted 120 cuttings (34782) pieces·ha-1. Each year, after vegetation period of willow soil samples were taken from each plot from three depths: 0-30 cm, 31-60 cm, 61-90 cm. Analysis of soil after first (2006), second (2007), third (2008) and fourth year (2009) the willow vegetation periods included assessment of the content of dry matter, humus and organic carbon, total, ammonium, nitrate and mineral nitrogen and soil pH. Studies show that during years of shoots regrowth of willow content of total, nitrate and mineral nitrogen decreased in soil and content of ammonium nitrogen, organic carbon and humus increased. Fertilization of willow with compost from municipal sewage sludge caused increase of the content of humus and organic carbon in soil and raised soil pH. It did not affect the content of mineral nitrogen forms. Fertilization of willow with mineral nitrogen caused increase of nitrate and mineral nitrogen content in the soil, and decrease of soil pH, and did not affect the content of humus, organic carbon, total and ammonium nitrogen.

Keywords 
soil, willow, fertilization, compost, content in the soil of: humus, C org., total N, ammonium N, nitrate N, mineral N, soil pH

Pełny tekst / Full text
PDF (Polish)