Katarzyna Rymuza, Elżbieta Radzka
Siedlce University of Natural Sciences and Humanities, Poland
corresponding author’s e-mail:
Abstract
The work presents analysis of chemical condition of the water of the River Bug stretch extending from Kiryłowo to Krzyszew. The analysis was preformed based on data of monitoring of surface water quality available on the website of Voi-vodeship Inspectorate of Environmental Protection in Lublin (WIOŚ) spanning the years 2015-2017. Eight measurement points and the following months were considered: February, April, June, August, October and December. Analysis of vari-ance and Kruskal-Wallis test were used to analyse the effect of localities and months on selected chemical indicators. The concentrations of nearly all the parameters (excluding BOD) were found to be influenced by the localities. Phosphorus con-tent, sulphates and chlorides increased along the course of the river. Also, the analysis revealed that the concentration of ammonium ions, dissolved oxygen, sulphates and chlorides increased in winter. Multidimensional analysis demonstrated that differences in chemical conditions between the localities were predominantly due to nitrogen compound content, total phos-phorus content and chlorides. Cluster analysis showed that in nearly all the months (excluding August) the tested stretch of the River Bug could be divided into two parts with different chemical composition parameters. The first part, characterised by higher average values of ammonium nitrogen content, dissolved oxygen content and total phosphorus content, included the following measurement points: Krzyszew, Kukuryki, Włodawa and Kuzawka. The second part was formed by the follow-ing localities: Kryłów, Zosin and Horodło, all with higher average BOD values, sulphates and chlorides.
Keywords
the River Bug, chemical contaminants, principal component analysis, cluster analysis, analysis of variance
Statystyczna ocena zmienności zanieczyszczenia chemicznego wód rzeki Bug
Streszczenie
W pracy przedstawiano analizę chemicznego stanu wód rzeki Bug na odcinku od Kryłowa do Krzyszewa. Analizy tej dokonano na podstawie danych pochodzących z monitoringu jakości wód powierzchniowych zamieszczonych na stronie Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Lublinie (WIOŚ) z lat 2015-2017. Pod uwagę wzięto dane z lutego, kwietnia, czerwca, sierpnia, października i grudnia z 8 punktów pomiarowych. Przy pomocy analizy wariancji oraz testu Kruskala-Wallisa przeanalizowano wpływ miejscowości oraz miesięcy na zawartość wybranych wskaźników chemicznych. Stwierdzono, że zawartość prawie wszystkich parametrów (poza BZT5) różnicowana była przez miejscowości. Wraz z biegiem rzeki zmniejszała się zawartość fosforu, siarczanów i chlorków. Analiza wykazała ponadto, że zimą rosło stężenie jonów amonowych, zawartość tlenu rozpuszczonego, siarczanów i chlorków. Wielowymiarowa analiza natomiast dowiodła, że różnice stanu chemicznego pomiędzy miejscowościami związane były głównie z zawartością związków azotu, fosforu ogólnego oraz chlorków. Na podstawie analizy skupień prawie we wszystkich miesiącach (poza sierpniem) odcinek rzeki Bug pod względem stanu chemicznego można podzielić na dwie części. Pierwszą grupę stanowi odcinek rzeki z punktami pomiarowymi w Krzyszewie, Kukurykach, Włodawie i Kuzawce o większych średnich zawartościach azotu amonowego, tlenu rozpuszczalnego i fosforu ogólnego. Drugą grupę utworzyły miejscowości: Kryłów, Zosin i Horodło o wyższych średnich stężeniach BTZ5, siarczanów i chlorków.
Słowa kluczowe
rzeka Bug, zanieczyszczenia chemiczne analiza składowych głównych, analiza skupień, analiza wariancji
Full text / Pełny tekst
PDF (English)
