Maria Klonowska-Matynia, Kamila Radlińska
Politechnika Koszalińska
Streszczenie
Celem artykułu było określenie zróżnicowania wybranych krajów europejskich pod względem poziomu zrównoważonego rozwoju oraz tempa zmian zachodzących w obszarze jego głównych komponentów tj. gospodarki, środowiska i społeczeństwa. Weryfikacji poddano założenie o równomiernym poziomie rozwoju krajów w każdym z komponentów zrównoważonego rozwoju. W postępowaniu badawczym zastosowano metodę z grupy tzw. statystycznej analizy wielowymiarowej wykorzystywaną do pomiaru zjawisk złożonych. W efekcie każdemu obiektowi przyporządkowano miarę syntetyczną tzw. względny wskaźnik poziomu zrównoważonego rozwoju, stanowiący podstawę do dalszych analiz i porównań międzynarodowych. Na podstawie oszacowanej miary syntetycznej przeprowadzono hierarchię państw pod względem osiągniętego poziomu rozwoju zrównoważonego, a następnie klasyfikację w pięciu względnie jednorodnych, pod względem poziomu zrównoważonego rozwoju, grupach państw. Analizą objęto 29 krajów europejskich (UE-28 i Norwegia). Podstawowym źródłem danych był Eurostat, informacje publikowane w bazie monitorujące wskaźniki zrównoważonego rozwoju. Zakres czasowy badania to lata 2000-2015.
Badania wskazują, że na przestrzeni lat 2000-2015 analizowane kraje wykazywały wyraźne zróżnicowanie pod względem osiąganego poziomu zrównoważonego rozwoju oraz odmienne tempo i kierunek zmian w obszarze poszczególnych jego komponentów tj.: gospodarki, środowiska, społeczeństwa. W 2000 roku najsilniejsze zróżnicowanie krajów obserwowano w komponencie społecznym, mniejsze dysproporcje występowały w sferze gospodarczej i środowiskowej. W 2015 roku zaobserwowano proces zmniejszających się dysproporcji rozwojowych pomiędzy krajami w stosunku do 2000 roku we wszystkich komponentach zrównoważonego rozwoju, najsilniejszy proces zachodził w sferze społecznej. Zaobserwowano także negatywne zjawisko obniżenia średniego poziomu rozwoju zrównoważonego szacowanego dla wszystkich badanych krajów europejskich, którego przyczyn upatrywać można w trwającym w latach 2008-2015 światowym kryzysie finansowym. Na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat w krajach Europy obserwuje się powolny proces zmniejszających się dysproporcji, zatem skuteczność przyjętych polityk europejskich na ścieżce wzrostu spójności społecznej i ekonomicznej ocenić należy pozytywnie.
Słowa kluczowe
zrównoważony rozwój, kraje UE klasyfikacja, zróżnicowanie
Spatial Diversification of Sustainable Development Selected European Countries. Hierarchy and Classification
Abstract
The aim of the article was to determine the level of diversification for selected European countries in terms of sustainable development level and the pace of changes taking place in the area of its main components: economy, environment and society. In the research proceedings, the selected method from the group of so-called statistical multidimensional analysis was used to measure the complex phenomena. As a result, each object has a synthetic index of sustainable development level, constituting the basis for further international analyses and comparisons. On the basis of the estimated synthetic measure, the hierarchy of countries was carried out in terms of sustainable development level achieved, and then the classification in five relatively homogeneous groups of countries, in terms of sustainable development level. The analysis covered 29 European countries (EU 28 and Norway). Eurostat were the main data source and published indicators of sustainable development monitoring. Time dimension of the study were years 2000-2015.
The obtained results confirmed the existing diversification between European countries in terms of the synthetic indicator of sustainable develop-ment in the years 2000-2015, as well as in terms of rate and direction of changes in the area of its individual components: economy, environment, society. The strongest differentiation in 2000 was observed in the social component area, smaller disparities occurred in the economic and environmental sphere. In 2015 in comparison to 2000 the process of diminishing development disparities was observed between countries in all components of sustainable development. A negative phenomenon of lowering the average sustainable development level estimated for all the examined European countries was also observed, caused by the global financial crisis which occurred from 2008 to 2015. Over the past dozen or so years, in European countries a slow process of diminishing dispari¬ties has been observed. The effectiveness of adopted European policies on the growth path of social and economic cohesion should be assessed positively.
Keywords
sustainable development, EU countries, differentiation, classification
Pełny tekst / Full text
PDF (Polish)
