Józef Domagała*, Przemysław Czerniejewski**, Małgorzata Pilecka-Rapacz*
*University of Szczecin; **West Pomeranian University of Technology, Szczecin
Streszczenie
Bass słoneczny Lepomis gibbosus, Linnaeus (1758) jest gatunkiem nierodzimym, którego najliczniejsza populacja w Polsce zasiedla kanał ciepły elektrowni "Dolna Odra". Dotychczas na osobnikach dorosłych tego gatunku przeprowadzono analizy wzrostu długości i masy oraz zmian dojrzałości gonad. Celem niniejszej pracy była ocena wpływu podwyższonej termiki wody na wielkość sezonowych zmian długości, masy i kondycji oraz liczby sklerytów, ze szczególnym uwzględnieniem długości (S0) przy której zakłada się łuska. Materiał do badań stanowiły osobniki młodociane w wieku 0+ (305 szt.) i 1+ (36 sztuk.) złowione podczas prowadzenia comiesięcznych elektropołowów. Ryby ważono (W, g) z dokładnością do 0,1g, zmierzono (TL, SL, mm) oraz określano ich kondycje za pomocą współczynnika Fultona (K). Ponadto na łuskach oszacowano liczbę sklerytów oraz termin zawiązywania się pierścienia rocznego. Największe miesięczne przyrosty długości SL (powyżej 0,5cm/miesiąc) oraz masy jednostkowej W (powyżej 0,7 g/miesiąc) u badanych ryb zanotowano w miesiącach o najwyższej termice wody (lipiec, sierpień) (ANOVA, p<0,001). Spadek temperatury wody w kanale ciepłym, w miesiącach jesienno- zimowych, powodował zmniejszanie się przyrostów miesięcznych ryb. Analiza regresji pomiędzy długością (SL) a długością promienia oralnego łuski (Po) przybrała postać funkcji liniowej: SL = 1,5813 + 3,1424*Po (R = 0,91029, p = 0,0000) i wykazała, iż długość przy której zakłada sie łuska u tego gatunku wynosi 1,58cm. Liczba sklerytów (S) na łuskach młodocianego bassa slonecznego wzrastała w cyklu rocznym od 8,20 szt. ±0,78 (w czerwcu) do 27,37 szt. ±5,18 (w maju następnego roku). W kwietniu i w maju u ryb zanotowano założony już pierścień roczny i odpowiednio średnio 1,38 szt. ±0,55 oraz 3,40 szt. ±1,02 sklerytów drugiego roku życia. Ponadto stwierdzono, że liczba sklerytów (S) na łusce bassa słonecznego rośnie proporcjonalnie do wzrostu długości tego gatunku zgodnie ze wzorem: S = -0,8441 + 5,0880*SL (R = 0,95682, p<0,001).
Słowa kluczowe
gatunek nierodzimy, młodociany bass słoneczny, wzrost, kondycja, sezonowa zmienność
Interpopulation Variation in Growth and Life-History Traits of the Non-Native Juvenile Pumpkinseed Lepomis gibbosus (L., 1758), in Cooling Water of a Power Plant in the Lower Stretch of the Oder River, Poland
Abstract
Pumpkinseed Lepomis gibbosus, Linnaeus (1758) is a non-native fish species, which the largest population in Poland inhabits warm canal of a “Dolna Odra” Power Plant. Until now, the growth in length and weight and changes the gonad’s maturity of adults individual of this species were carried out. The aim of this study was to evaluate the effect of high water temperature on the seasonal changes in the length, weight, condition, and the number of sclerites, with particular emphasis on length (S0) at which in this species the scales start forming. The research material included 341 pumpkinseed individuals in age 0+ (305 ind.) and 1+ (36 ind.) caught during monthly catches (electrofishing). The fish was weighted (W, g) to the nearest 0.1 g, measured (TL, SL, mm) and their conditions was determined by the coefficient Fulton (K). In addition, number of sclerites (S) on scales and the time of setting up the annual ring were determinated. The biggest monthly increases in mean length - SL (more than 0.5 cm/month) and increases of mean weight W (above 0.7 g / month) in the fish were recorded in the months of highest thermals water (July, August) (ANOVA, p <0.001). The decrease of water temperature in the warm channel in the autumn and winter months, resulted in reduction of monthly growth of fish. Analysis of regression between length (SL) and the length of the scale radius (Po) took the form of a linear function: SL = 1.5813 + 3.1424 * Po (R = 0.91029, p = 0.0000) and showed that the length at which in this species the scales start forming is 1,58cm. Number of sclerites (S) on scales of juvenile pumpkinseed has grown at an annual cycle of 8.20 ± 0.78 (in June) to 27.37 ± 5.18 (in May of the following year). In April and May the fish were recorded already formed on scales a year ring and respectively 1.38 ± 0.55 and 3.40 ± 1.02 sclerites of the second year of life. Moreover, the number of sclerites (S) on pumpkinseed’s scales proportionally increased to the length of this species according to the formula: S = -0.8441 + 5.0880 * SL (R = 0.95682, p <0.001).
Keywords
non-native species, juvenile pumpkinseed, growth rate, condition, seasonal variability
Pełny tekst / Full text
PDF (English)
