Katarzyna Budzińska, Bożena Szejniuk, Anita Jurek
UTP University of Science and Technology, Bydgoszcz
Streszczenie
Przeprowadzone badania miały na celu określenie skuteczności inaktywacji jaj Ascaris suum w procesie kompostowania osadów ściekowych. W doświadczeniu wykorzystano osady ściekowe pochodzące z mechaniczno-biologicznego oczyszczania ścieków, odwodnionych na prasie taśmowej Do kompostowania zastosowano oprócz osadów słomę i wapno hydratyzowane w stosunku 1: 0,7: 0,1. Przygotowanie mieszaniny kompostowej polegało na wymieszaniu osadu ściekowego z poszczególnymi komponentami za pomocą rozrzutnika obornika. Z tak przygotowanego materiału usypano pryzmę o przekroju poprzecznym trapezu o wymiarach: podstawa dolna 2,5 m, podstawa górna 1,5 m, wysokość 1,3 m i długość 5 m. Prymę przerzucano w 1 i 2 tygodniu codziennie, w trzecim dwukrotnie, natomiast 4, 5 i 6 przerzucanie odbywało się raz na tydzień. Następnie kompost był poddawany dojrzewaniu przez kolejne 10 tygodni. W celu określenia wpływu procesu kompostowania na inaktywację jaj pasożytów Ascaris suum w trzech poziomach pryzmy na wysokości: góra – 90 cm, środek – 60 cm; dół – 30 cm umieszczono perforowane perlonowe woreczki zawierające po 1 ml zawiesiny jaj Ascaris suum. Przygotowane w ten sposób próbki z jajami Ascaris suum wprowadzano do kompostowanego materiału i pobierano do oceny żywotności w 11, 28, 37, 42, 51 i 64 dniu kompostowania z poszczególnych części pryzmy. Obliczenia prowadzono dla 200 jaj dla każdej próbki poszukiwano jaj w fazach rozwoju embrionalnego lub z larwą. Na początku doświadczenia odsetek żywych jaj w kompostowanym materiale kształtował się na zbliżonym poziomie we wszystkich częściach pryzmy w zakresie od 87 do 89%. Po 10 dniach kompostowania nadal odnotowano występowanie licznych inwazyjnych jaj Ascaris, zarówno w górnej (82,6%), środkowej (85,5%), jak i dolnej części pryzmy (86,6%). W badaniach własnych znaczący wzrost inaktywacji jaj pasożytów jelitowych odnotowano po 28 dniach kompostowania, wówczas odsetek jaj zamarłych wynosił średnio 32,8%. Kolejne 11 dni kompostowania wpływało destrukcyjnie na jaja tych pasożytów, w okresie tym stwierdzono prawie 50% eliminację jaj w części środkowej i górnej pryzmy. Wolniejszym tempem zamieralności cechowały się jaja umieszczone w nośnikach w warstwie dolnej pryzmy. Gwałtowny spadek liczby inwazyjnych jaj stwierdzono po 42 dniu doświadczenia, w którym średnio dla całej pryzmy stwierdzono inaktywację jaj na poziomie 80% . W 51 dniu kompostowania pojedyncze inwazyjne jaja obserwowano jedynie w próbkach pobranych z dolnej części pryzmy (2,4%). W 64 dniu doświadczenia w kompostowanych osadach ściekowych nie stwierdzono obecności żywych jaj pasożytów. Wykazano, że inaktywacja nicieni zależy między innymi od czasu i temperatury kompostowanego materiału. Wysoka temperatura generowana w trakcie procesu (50-70°C) przyczyniła się do całkowitej redukcji jaj pasożytów we wszystkich trzech warstwach pryzm kompostowych oraz umożliwiła uzyskanie bezpiecznego pod względem sanitarnym kompostu.
Słowa kluczowe
osady ściekowe, kompostowanie, Ascaris suum, temperatura, inaktywacja
Inactivation of Ascaris suum Eggs During the Process of Sewage Sludge Composting in Piles
Key words
sewage sludge, composting, Ascaris suum, temperature, inactivation
Pełny tekst / Full text
PDF (English)
