Patrycjusz Zarębski*, Jacek Borzyszkowski**, Mirosław Marczak**
*Institute of Rural and Agricultural Development PAS, Warszawa
**Koszalin University of Technology
Streszczenie
Autorzy niniejszego opracowania przyjęli za cel główny analizę możliwości wykorzystania energii słonecznej przez obiekty świadczące usługi noclegowe zlokalizowane w pasie nadmorskim. Przyjęto hipotezę, która zakłada, iż zastosowanie bezemisyjnych rozwiązań w postaci kolektorów słonecznych szczególnie w obiektach turystycznych może być ważnym czynnikiem realizacji idei rozwoju zrównoważonego turystyki. Na potrzeby weryfikacji hipotezy podjęto próbę odpowiedzi na szereg pytań dotyczących istoty zrównoważonego rozwoju w turystyce, poziomu natężenia ruchu turystycznego w gminach nadmorskich, emisji gazów cieplarnianych przez obiekty turystyczne, a także możliwości wykorzystania urządzeń do produkcji energii takich, jak kolektory słoneczne.
Przyjęty cel badawczy wymagał w pierwszej kolejności zbadania natężenia ruchu turystycznego. Do badań wybrano turystyczne obiekty sezonowe zlokalizowane w gminach graniczących z Morzem Bałtyckim. W następnej kolejności wykonano analizę wielkość emisji CO2 oraz zużycia energii i ciepłej wody. Na tym etapie wykorzystano wskaźniki dostępne w literaturze. Dane liczbowe dotyczące liczby miejsc noclegowych w gminach nadmorskich pozyskano z Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego. Do określenia zużycia wody w obiektach noclegowych przyjęto wartości zgodnie normą zużycia wody w Polsce, Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r. w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody (Dz. U. Nr 8, poz. 70); przyjęto, iż 90% zużytej wody, to woda ciepła powyżej 40°C.
Ocenę uwarunkowań wykorzystania energii słonecznej w obiektach turystycznych wykonano w oparciu o średnie wartości promieniowania dziennego w poszczególnych miesiącach w Europie Środkowo-Wschodniej oraz zapotrzebowania na ciepłą wodę użytkową.
Przeprowadzone badania pozwoliły na sformułowanie następujących wniosków.
1. Turystyka zrównoważona nawiązuje bezpośrednio do idei ekorozwoju lub rozwoju zrównoważonego stąd koncentruje się równorzędnie obok spraw gospodarczych i społecznych również na problemach ochrony środowiska, w tym emisji gazów cieplarnianych. Usługi bytowe, które oferują obiekty noclegowe wymagają dużego zaangażowania energii stąd ważnym jest poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań ukierunkowanych na niskoemisyjność gazów cieplarnianych przy produkcji energii.
2. Baza noclegowa w Polsce charakteryzuje się dużą koncentracją usług noclegowych, co szczególnie dotyczy pasa nadmorskiego, w którym zlokalizowane jest 25% miejsc noclegowych w skali kraju. Dodatkowo regiony nadmorskie są głównie odwiedzane w miesiącach letnich, tj. lipcu oraz sierpniu, co powoduje duże natężenie ruchu turystycznego i zapotrzebowania na energię w relatywnie krótkim czasie.
3. Wykorzystanie energii w obiektach turystycznych jest zróżnicowane ze względu na typ obiektu i rodzaj świadczonych usług. Najwyższe zużycie energii występuje w obiektach hotelarskich, natomiast najmniejsze w przypadku kempingów i pól namiotowych. Przekłada się to na emisję CO2, która powstaje przy produkcji energii na potrzeby obsługi turystów. Oszacowano, iż łączna emisja CO2 w obiektach noclegowych gmin nadmorskich w przeciągu roku wynosi 188,7 tys. ton.
4. Jednym z głównych czynników determinujących zapotrzebowanie na energię o obiektach noclegowych jest ciepła woda użytkowa. Do podgrzewania tej wody można zastosować kolektory słoneczne. Przeprowadzona analiza wykazała, iż w przypadku obiektów sezonowych uzyskuje się najwyższą sprawność urządzenia i efektywność produkcji ciepła w stosunku do powierzchni kolektorów.
5. Inwestycje związane z instalacją kolektorów słonecznych mogą wpłynąć na oszczędności energii oraz ograniczą emisję CO2 w regionach turystycznych, co stanowi istotny wkład w rozwój zrównoważony turystyki, jak również rozwój zrównoważony regionu.
Zawarta w niniejszym artykule analiza może stanowić wstęp do szerszych badań, uwzględniających aspekt krajowy oraz międzynarodowy, przykładowo odnoszący się do wszystkich krajów bałtyckich. W przypadku tego pierwszego, badania mogłyby się odnosić do kompleksowych następstw analizowanego zjawiska, m.in. w kontekście bilansu energetycznego Polski.
Słowa kluczowe:
turystyka, rozwój zrównoważony, turystyka zrównoważona, kolektory słoneczne
Sustainable Development and Tourism. Example of Investments Connected with the Installation of Solar Collectors in Seaside Lodging Facilities
Keywords:
tourism, sustainable development, sustainable tourism, solar collectors
Pełny text / Full text
PDF (English)
Zadanie Czasopismo, Annual Set The Environment Protection Volume 17. Year 2015 (wersja elektroniczna) dofinansowane ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego
