Katarzyna Budzińska, Natalia Pyrc, Bożena Szejniuk, Rafał Pasela, Adam Traczykowski, Magdalena Michalska, Krzysztof Berleć
University of Science and Technology, Bydgoszcz

Streszczenie
Fontanny zlokalizowane na terenach uzdrowiskowych często są wykorzystywane jako wody lecznicze przeznaczone do celów rekreacyjnych oraz balneologicznych. W związku z tym bardzo ważna dla kuracjuszy korzystających z fontann jest jakość wody i powietrza wokół tych obiektów. Woda pochodząca z fontann sprzyja występowaniu mikroorganizmów chorobotwórczych takich jak: bakterie grupy coli, gronkowce, paciorkowce, pałeczki z rodzaju Salmonella oraz grzyby mikroskopowe. Powodują one przede wszystkim zakażenia o charakterze żołądkowo-jelitowym oraz infekcje skórne. Celem pracy była ocena stopnia zanieczyszczenia bakteriologicznego i mikologicznego próbek wody pobieranych z fontann, zlokalizowanych na terenie uzdrowiska Ciechocinek w aspekcie bezpieczeństwa sanitarnego turystów i kuracjuszy. Analizie mikrobiologicznej poddano próbki wody pobrane z czterech fontann (obiekty A-D), z których jedna (obiekt C) była zasilana wodą solankową. Metodą płytkową oznaczono ogólną liczbę bakterii i grzybów mikroskopowych. Do oznaczenia ilościowego bakterii grupy coli, Escherichia coli, paciorkowców kałowych oraz gronkowców wykorzystano metodę filtrów membranowych. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że próbki wody pochodzące z fontann zawierały zanieczyszczenia bakteriologiczne i mikologiczne, przy czym najliczniej reprezentowane były grzyby mikroskopowe. W próbkach wody występowały pojedyncze komórki E. coli a także paciorkowce kałowe oraz gronkowce. Najliczniej paciorkowce kałowe identyfikowano w próbce wody pobranej z fontanny D (3,17·101 jtk/100 ml). W próbkach wody pochodzących z obiektu B i D oraz w większości próbek wody z obiektu C nie stwierdzono obecności tych bakterii. Największe różnice dotyczące liczebności tych mikroorganizmów wystąpiły w przypadku próbek wody pochodzących z fontanny B i C. W obiekcie A notowano najwyższą częstotliwość występowania pałeczek E. coli, natomiast w przypadku fontanny C występowały one w jednym przypadku w wody pochodzącej z 5 serii badawczej. Średnia liczba bakterii Escherichia coli w próbkach wody pobranej z obiektu D wynosiła 5,76·100 jtk/100 ml i była ponad 40-krotnie wyższa od średniej liczebności tych drobnoustrojów izolowanych z wody pochodzącej z obiektu C (0,14·100 jtk/100 ml). Badania wykazały, że najmniej bakterii grupy coli i E. coli stwierdzono w obiekcie C, w którym wykorzystywano wodę solankową o zasoleniu 4,51%. Największą liczbę gronkowców w ciągu całego okresu badań oznaczono w próbce wody pobranej z obiektu D (7,9·101 jtk/100 ml), natomiast w niektórych próbkach wody ujętej z obiektu A i C oraz B nie stwierdzono obecności tych bakterii. Występowanie w wodzie bakterii fekalnych, gronkowców, jak również grzybów mikroskopowych może stwarzać ryzyko zachorowań u ludzi korzystających z fontann. Przeprowadzone badania wskazują na konieczność prowadzenia monitoringu wody pochodzącej z fontann, a także na wprowadzenie regulacji prawnych dotyczących ich stanu sanitarno-higienicznego.

Słowa kluczowe
woda, fontanny, zanieczyszczenie, bakterie, grzyby mikroskopowe

Microbiological Contamination of Water in Fountains Located in the Ciechocinek Health Resort

Abstract
Fountains located in health resorts frequently serve as therapeutic waters intended for recreational and balneological purposes. Therefore, the quality of water and air around such objects is crucial for patients using the fountains. Fountain water conducive to the occurrence of pathogen microorganisms, such as: coliform bacteria, staphylococci, streptococci, Salmonella spp. and microscopic fungi. They mostly cause a gastrointestinal and skin infections. The research here presented aimed at the assessment of the degree of bacterial and fungal contamination of water samples taken from fountains located in the Ciechocinek health resort from the perspective of biosafety of tourists and patients. Microbiological analysis of the water sample was taken from four fountains (object A-D), one of which (object C) was supplied with brine water.The plate method was used to determination of a total count of bacteria and a total count of fungi in the water samples. For the quantitative determination of coliform bacteria, Escherichia coli, staphylococci and streptococci, the membrane filter technique was employed. The studies showed that the samples of water from fountains contained bacteriological and mycological contamination in which microfungi being the most abundant group. The water samples contained a few cells of E. coli, fecal streptococci and staphylococci. The most frequently indentified indicator bacteria in sample water from fountain D were faecal streptococci (3.17·101 cfu/100 ml). The water samples coming from the object B and D and in most water samples from the object C, there was no presence of these bacteria. As the data indicate, the largest differences regarding the population of those microorganisms were between water samples taken from Fountain B and C. The highest frequency of the occurrence of the E. coli bacilli was recorded in fountain A, while they occurred once in research series 5 taken from fountain C. The mean amount of these bacteria in the water samples taken from Fountain D was 5.76·100 cfu/100 ml, which was more than 40 times higher than the mean population of these microorganisms isolated from the water taken from Fountain C (0.14·100 cfu/100 ml). The studies demonstrate that the least number of coliform bacteria and E. coli was found in fountain C, where 4.51% brine water was used. The highest number of staphylococci during the entire research period was determined in water sample taken from fountain D (7.9·101 cfu/100 ml), while in water sample taken from fountains A and C and in sample from fountain B, no such bacteria were found. Occurrence of faecal bacteria, staphylococci and microscopic fungi in water may pose a risk of diseases for people who use the fountains. The research indicated that it is necessary to perform monitoring of fountain water and introduce legal regulations regarding its sanitary and hygiene condition.

Keywords 
water, fountains, contamination, bacteria, microscopic fungi

Pełny tekst / Full text
PDF (English)