Magdalena Piekutowska, Agnieszka Szparaga
Koszalin University of Technology

Streszczenie
Soja (Glycine max L.) jest ważnym surowcem do produkcji pasz przemysłowych zarówno w Polsce, jak i w całej Unii Europejskiej. Niestety warunki klimatyczne, dostępne odmiany soi oraz mała podaż preparatów zarejestrowanych w tej uprawie to główna przyczyna niewielkiej produkcji w krajach UE. Przedmiotem niniejszych badań była reakcja trzech odmian soi (Glycine max L.): Abelina, Augusta, Merlin na naturalne, wodne zaprawy nasienne sporządzone w formie maceratu, wywaru i naparu na bazie suszu z kwiatów kasztanowca zwyczajnego (Aesculus hippocastanum L.). Doświadczenie zostało założone latem w obiekcie szklarniowym należącym do Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych, Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian w Karzniczce (φ = 54°29', λ = 17°14', H = 80 m n.p.m), zlokalizowanej w województwie pomorskim. W teście szklarniowym przez 16 dni określono średnią liczbę wzeszłych roślin po użyciu wyciągów wodnych. Na podstawie uzyskanych wyników obliczono dwa współczynniki: Piepera i Maguiera. Zastosowano dwie kombinacje aplikacji ekstraktów: dobowe zaprawianie w maceratach, wywarach i naparach, a następnie wysiew do gleby oraz wysiew moczonych w wodzie destylowanej ale niezaprawionych nasion przy jednoczesnym, ręcznym dozowaniu ziołowego wyciągu. Kombinację kontrolną stanowiły nasiona nie traktowane preparatami, moczone przed dobę w wodzie destylowanej. Wykorzystaną w eksperymencie glebę pobrano w czerwcu z warstwy ornej (0-20 cm) spod uprawy owsa ekologicznego. Przedplonem dla owsa był ekologiczny łubin wąskolistny. Podczas 16 dni eksperymentu kontrolowano warunki temperatury i wilgotności. Wyniki eksperymentu szklarniowego wykazały, że nasiona wybranych odmian soi kiełkowały lepiej i szybciej, gdy zaprawiano je bezpośrednio podczas siewu (aplikacja doglebowa). Stosowanie ekstraktów „na nasiona” ograniczyło kiełkowanie i wschody soi. Dla dwóch testowanych odmian- Abeliny i Merlina, wykazano także istotny wpływ formy zaprawy na uzyskane wyniki w doświadczeniu. Najlepsze wschody zaobserwowano u odmiany Merlin, gdy jej nasiona moczono w wodzie destylowanej a ekstrakty aplikowano punktowo do gleby. Hamowanie kiełkowania i wschodów soi zaobserwowano po dobowym moczeniu nasion w ekstraktach w większości kombinacji doświadczalnych. Konieczne są dalsze badania w celu zidentyfikowania związków bioaktywnych zawartych w wodnych ekstraktach i ocena skuteczności aplikacji doglebowej preparatów  w warunkach polowych. Przedstawione badania są niezwykle ważne z punktu widzenia praktyki rolniczej i ochrony środowiska. Poszukiwanie naturalnych metod zaprawiania nasion jest doskonałą okazją dla rolnictwa ekologicznego, gdzie nie dopuszcza się do stosowania zapraw syntetycznych.

Słowa kluczowe
Aesculus hippocastanum L., ekstrakty wodne, kiełkowanie, wschody, soja

Evaluation of Germination of Soybeans Treated with Natural Environment-Friendly Extracts Depending on the Method of their Application

Abstract
Soybean (Glycine max L.) is one of the most popular crop species in the world, which supplies raw material for the production of commercial fodder in Poland, as well as throughout the European Union. Unfortunately, climatic conditions and available varieties of soybeans and few preparations registered in plant protection are the main reason for low production in EU countries. The subject of the following study is examining the reaction of three varieties of soybeans (Glycine max L.): Abelina, Augusta, Merlin on natural seed treatments in the form of macerates, decoctions and infusions of Aesculus hippocastanum L. flowers. The experiment was carried out in a greenhouse facility belonging to Research Centre for Cultivar Testing, Experimental Station of Varieties Testing in Karzniczka (φ = 54°29', λ = 17°14', H = 80 m above sea level) in Pomeranian voivodship. In the greenhouse test, lasting 16 days the average number of sprouted plants were determined after applying water extracts and coefficients: Pieper and Maguire's. Two combinations of extracts were used: 24 h treatment in macerates, decoctions and infusions, followed by soil seeding and distilled water seeding using untreated seeds, while simultaneously dispensing herbal extracts. The control combination were seeds untreated with preparations. The soil used in the experiment was collected in June from the arable layer (0-20 cm) of organic oat field. The forecrop was organic narrow-leafed lupine. During the 16 days of the experiment, the temperature and humidity conditions were controlled. The results of the greenhouse experiment showed that the seeds of selected soybean varieties sprouted better and faster when treated directly during seeding (soil application). The use of extracts "per seeds" limited emergence of soybean. For the two tested varieties- Abelina and Merlin, a significant effect of the seed treatment form on the obtained results in the experiment was also demonstrated. The best emergence was observed in the Merlin variety, when its seeds soaked in distilled water and the extracts were applied directly to the soil. Further research is needed to identify the bioactive compounds contained in the aqueous extracts and assess the effectiveness of the soil application of the extracts under field conditions. The conducted research is extremely important from the point of view of agricultural practice and environmental protection.

Keywords 
Aesculus hippocastanum L., natural plant extracts, germination, emergence, soybean

Pełny tekst / Full text
PDF (English)